Równo 74 lata temu, 22 lipca 1947 r., Zgromadzenie Ustawodawcze zaakceptowało projekt flagi Indii, która zaczęła oficjalnie obowiązywać 15 sierpnia 1947 r., w dniu uzyskania przez Indie niepodległości.
W tym artykule postaram się przybliżyć historię flagi i jej różnych wersji, a także przedstawię kilka „flagowych” ciekawostek z dzisiejszych Indii. Na sam początek przyjrzyjmy się bliżej naszej głównej bohaterce.
Jak wygląda flaga Indii?
Flaga Indii to prostokąt z długością boków w proporcji 3:2. Podzielona jest na trzy równe, poziome pasy, każdy w innym kolorze. Górny pas w kolorze szafranowym (tzw. India saffron), środkowy w kolorze białym, a dolny w kolorze zielonym (tzw. India green). Na środku białego pasa umieszczony jest ciemnoniebieski symbol wywodzący się z buddyzmu nazywany kołem dharmy, lub też kołem Aśoki. Symbol ten posiada 24 równo rozmieszczone szprychy.
W początkowym zamyśle kolor szafranowy na fladze miał symbolizować hinduizm, kolor zielony islam, a kolor biały pozostałe religie Indii – oznaczając różnorodność społeczeństwa i wzajemną tolerancję. Na końcu zrezygnowano jednak z nawiązań religijnych, podkreślając świecki charakter flagi, gdzie poszczególne kolory oznaczają:
- szafranowy – odwaga, poświęcenie, bezinteresowność,
- biały – prawda, pokój, wiedza, czystość,
- zielony – wiara, urodzaj, dobrobyt, życie.
W Indiach nazywana jest tiranga, czyli trójkolorowa.
Historia powstania flagi Indii
W pierwszej połowie XX wieku pojawiały się różne propozycje flag Indii. Czasem pochodziły od strony brytyjskiej, ale w zdecydowanej większości pomysły wywodziły się z ruchów niepodległościowych. To one potrzebowały wyrazistych i jednoczących symboli. Poniższa tabela pokazuje ważniejsze projekty w kolejności chronologicznej.
 | Flaga zaproponowana w 1904 roku w tygodniku angloindyjskim przez jednego z Lordów. Czerwona obwódka to zjednoczone Indie pod brytyjskim panowaniem. Fioletowy, pionowy pas z konstelacją Oriona oznacza indyjskie prowincje i stany. Górny pas symbolizuje hinduizm i buddyzm, środkowy islam, a dolny chrześcijaństwo. |
 | Flaga zaprojektowana w 1904 roku przez Bhagini Nivedita, irlandzką uczennicę Swamiego Wiwekanandy. Czerwony kolor oznacza walkę o niepodległość, a żółty oznacza zwycięstwo. Napis w języku bengalskim „Vande mataram” to tytuł wiersza, który odegrał ważną rolę w ruchu niepodległościowym. Środkowy symbol to vajra, broń boga Indry symoblizująca siłę. |
 | Pierwsza nieoficjalna flaga Indii, która załopotała 7 sierpnia 1906 roku w Kalkucie. Górny pas zawiera osiem lotosów symbolizując prowincje, na środku znajduje się napis „Vande mataram” zapisany w dewanagari, a na dole słońce i półksiężyc. |
 | Flaga z 1917 roku przygotowana przez Annie Besant i Bal Gangadhar Tilak w ramach ruchu „Indian Home Rule”. Zawiera w lewym górnym rogu flagę Union Jack, a na czerwono-zielonych pasach gwiazdy symbolizującye siedmiu medrców starożytnych Indii (saptarishis). |
 | Tę flagę z 1921 roku przygotował Pingali Venkayya, a Gandhi zaproponował ją na spotkaniu Indyjskiego Kongresu Narodowego. Pierwszy projekt miał jedynie dwa pasy: czerwony i zielony symbolizując dwie dominujące religie (hinduizm i islam). Gandhi dołożył biały pas reprezentujący pozostałe religie oraz kołowrotek. Flagę użyto w trakcie demonstracji w mieście Nagpur w 1923 roku. |
 | W roku 1931 Indyjski Kongres Narodowy przegłosował rezolucję i uznał ten projekt flagi za oficjalny. W stosunku do poprzedniej zmieniono kolory i ich kolejność, zachowując jednak symbol kołowrotka. W 1947 roku zmieniono jedynie centralny symbol na koło Aśoki i tak narodziłą się oficjalna flaga Indii jaką znamy dziś. |
Uwaga na obowiązujący kodeks flagi
Indie posiadają skodyfikowane reguły, wskazówki i przepisy dotyczące flagi (link do PDF, przepisy z 2002 roku). Nie są one jednak znane wszystkim obywatelom i niejednokrotnie bywają nieświadomie łamane. W kodeksie definiuje się na przykład dziewięć precyzyjnych rozmiarów flagi jakie należy używać. Mowa jest także o tym, że flaga powinna być wykonana ręcznie z bawełny lub jedwabiu przy użyciu metody khadi, którą propagował Ghandi. Dopuszcza się jednocześnie użycie flag papierowych na dużych zgromadzeniach publicznych np. z okazji Dnia Niepodległości Indii.
Na uwagę zasługuje fakt, że przed rokiem 2002 osoby prywatne nie mogły swobodnie wieszać flagi w dowolny dzień (wyjątkiem były święta narodowe). Zmiana dokonała się po 8 latach sądowej batalii. Wnioskodawcą zmian był Naveen Jindal, zainspirowany tym co zobaczył w USA, gdzie obywatele z dumą wieszali flagi na swoich podwórkach. Nadal jednak zabrania się wieszania flagi na samochodach – to prawo zarezerwowano jedynie dla VIP-ów.
Według indyjskiego prawa, za zniewagę flagi grozi grzywna oraz kara więzienia do lat trzech.
Jedna wioska produkuje flagi na cały kraj
Mowa o wiosce Bengeri w dystrykcie Dharwad w stanie Karnataka. To właśnie tu produkowane są zgodne z normami flagi Indii dla całego kraju. Jednostką odpowiedzialną za produkcję i posiadającą wyłączną licencję jest KKGSSF – Karnataka Khadi and Gramodyoga Samyukta Sangh Federation.
Sam proces produkcyjny jest dość skomplikowany, manualny i sześcioetapowy. Zatrudnionych jest przy nim około 200 osób. W trakcie produkcji kilkanaście razy następuje kontrola jakości. Jest to kluczowe, gdyż każda partia materiału wysyłana jest do Urzędu Standaryzacji w celu weryfikacji zgody z normą i akceptacji. Dopiero taki materiał zostaje dalej pocięty i zabarwiony. Poniżej krótki film dokumentujący produkcję indyjskich flag (w j. angielskim).
Gdzie znajdują się najwyższe flagi Indii?
Niegdyś największa flaga powiewała dumnie w New Delhi w dzielnicy Connaught Place w sercu parku centralnego. Postawiono ją 7 marca 2014 roku i oczywiście stoi tam nadal mierząc 63 metry i ważąc ok. 36 kilogramów. Jednak od kilku lat straciła miano tej „NAJ”, gdyż w Indiach trwa ciekawy wyścig na stawianie coraz to wyższych masztów.
I tak mamy kolejno Faridabad (76m), Raipur (82m), Wagah (109,7m). Następnie do zawodów dołączyło miasto Belgaum ze stanu Karnataka pokonując poprzednika tylko o jedną stopę (110m). Najnowszym królem jest zaś Meerut z flagą o wysokości 116 metrów. Jednak pewnie już za chwilę w innym miejscu wyrośnie jeszcze wyższy maszt…
Rekord Guinessa dla flagi Indii
Co ciekawe, flaga Indii posiada także aktualny rekord Guinessa. Chodzi o największą „żywą flagę” uformowaną przez ludzi. Rekord został ustanowiony 7 grudnia 2014 roku w mieście Ćennaj gdzie o poranku zgromadziło się 43 830 osób. Poprzednim rekordzistą w lutym 2014 roku był Pakistan z liczbą prawie 29 tysięcy osób, a jeszcze wcześniejszym Bangladesz. Jak widać tytuł przechodzi z rąk do rąk, ale pozostaje w regionie.
Flaga Indii – wydawałoby się, że mocno opatrzona i dobrze znana. Kryje w sobie jednak sporo historii i garść ciekawostek. Będę na nią patrzył trochę innymi oczami, gdy ujrzę, jak łopocze gdzieś na wietrze w Indiach…
