Styczniowy poranek powoli rozświetla zamglone i śpiące miasto. Jednak w rządowej części Nowego Delhi wszystko wygląda inaczej niż zwykle. Żołnierze w galowych mundurach ćwiczą swoje ustawienie, a rodziny z dziećmi spieszą już, by zająć jak najlepsze miejsca.
Jest 26 stycznia – to właśnie dziś największa demokracja świata celebruje swój Dzień Republiki.
26 stycznia 1950 – proklamacja Republiki Indii
Równo 75 lat temu Indie w pełni uniezależniły się od brytyjskiej korony. Choć niepodległość uzyskały już 15 sierpnia 1947 roku, to dopiero wraz z wejściem w życie konstytucji 26 stycznia 1950 roku stały się suwerenną republiką.
Od tego dnia funkcję głowy państwa przejął prezydent Indii zastępując brytyjskiego monarchę. Indie zyskały własny, w pełni demokratyczny system rządów, z konstytucją i parlamentem na czele.
Prace nad ustawą zasadniczą trwały ponad dwa lata, a przewodził im dr. B.R. Ambedkar. Konstytucja została ratyfikowana 26 listopada 1949 roku, ale jej pełne wdrożenie w życie zostało przesunięte na 26 stycznia 1950.
Obchody Dnia Republiki w Indiach
Choć świętuje cały kraj (jest to dzień wolny od pracy), to oczy wszystkich skierowane są oczywiście na stolicę. W Nowym Delhi odbywa się największa i najbardziej widowiskowa parada, która łączy historię, wojskowość i różnorodność kultur wielu regionów Indii.
Trasa parady rozpoczyna się przy siedzibie prezydenta Rashtrapati Bhavan, podążając do Bramy Indii (India Gate) i stamtąd do Czerwonego Fortu (Red Fort). To pełen przegląd wojsk, uczestniczą w niej przedstawiciele wszystkich trzech rodzajów sił zbrojnych – armii, marynarki i sił powietrznych. Przy dobrej pogodzie na niebie można zobaczyć akrobacje lotnicze wraz z barwnymi smugami tworzącymi flagę Indii.
Oprócz prezentacji sprzętu wojskowego i nietypowych pułków jak choćby ten na wielbłądach, sporą atrakcją są także specjalnie udekorowane platformy przygotowywane na tę okoliczność przez indyjskie stany. Każda z nich odzwierciedla niezwykłą różnorodność i bogactwo kulturowe Indii.
Zagraniczny gość honorowy
Wprawdzie premier Indii uczestniczy w obchodach, jednak najważniejszą osobą tego dnia jest prezydent, który przewodzi uroczystości.
Dodatkowo co roku na jego specjalne zaproszenie do świętowania dołącza honorowy gość zza granicy. W 2024 roku był nim prezydent Francji Emmanuel Macron, a w 2025 jest nim prezydent Indonezji Prabowo Subianto.
Nie są to tylko protokolarne gesty. Każdorazowo dygnitarz jest skrupulatnie wybierany, podkreślając więzi i współpracę między krajami oraz akcentując centralne miejsce Indii na globalnej scenie politycznej.
Obchody święta w całych Indiach
Główna parada w Delhi przykuwa uwagę mediów, ale oprócz tego w całych Indiach miliony ludzi świętują ten dzień na swój własny sposób. W miastach i miasteczkach odbywają się lokalne parady, a szkoły organizują występy dzieci.
Popularnym zwyczajem jest puszczanie latawców, często w barwach narodowych. Rodziny i znajomi spędzają czas razem i spotykają się na wspólnych piknikach, czy ulicznych festynach. W wielu miastach po zmroku niektóre budynki są podświetlane patriotycznymi kolorami.
Znaczenie Dnia Republiki
Niezależnie jednak od formy celebracji, jest jedna rzecz, która łączy wszystkich świętujących tego dnia. To duma z bycia częścią największej demokracji świata i radość z możliwości samostanowienia o swoim losie. To także docenienie wolności i szacunek dla wszystkich, którzy o nią walczyli.
Dzień Republiki potwierdza, że fundamentem Indii jest różnorodność. Czasem prowadzi ona do małych i wielkich sporów, ale w dni takie jak ten staje się źródłem siły. Trójkolorowa flaga łopocząca na wietrze, słowa hymnu napisane przez Rabindranatha Tagore niosące się w powietrzu – to symbole jedności, które są w stanie łączyć blisko półtora miliarda ludzi w jeden naród.
Ciekawostki związane z Dniem Republiki
2025 – godzina rozpoczęcia i bilety
W 2025 roku parada w Nowym Delhi rozpocznie się o godzinie 10:30 lokalnego czasu. Bilety były do nabycia w cenach od 20 do 100 rupii. Wyjątkowo w ten dzień metro w Delhi rozpocznie kursowanie od godziny trzeciej nad ranem, by ułatwić przemieszczanie się.
Salwy honorowe
Częścią obchodów jest 21 wystrzałów armatnich, które są zsynchronizowane z wykonaniem hymnu. Każdy wystrzał jest starannie zaplanowany, a ostatni dźwięk hymnu idealnie zbiega się z ostatnim wystrzałem.
Ceremonia „Beating Retreat”
Nieodłączną częścią święta jest odbywająca się trzy dni później ceremonia „Beating Retreat”. Jest to widowiskowy pokaz orkiestr wojskowych, który zamyka obchody Dnia Republiki. Podobnie jak sama parada, jest to wydarzenie biletowane.
Wręczenie odznaczeń i nagród
Dzień Republiki to także okazja do uhonorowania tych, którzy zasłużyli się dla kraju. Prezydent Indii wręcza tego dnia odznaczenia i nagrody, w tym najważniejsze odznaczenie cywilne przyznawane w Indiach, tzw. nagrodę Padma.
Preambuła konstytucji Indii
Na zakończenie warto przywołać oryginalną preambułę Konstytucji Indii, która podkreśla kluczowe wartości i prawa obywateli republiki. Jest wyrazem wspólnych aspiracji i celów narodu, które towarzyszyły twórcom konstytucji.
My, Naród Indii, głęboko świadomi naszych wspólnych wartości i celu, postanawiamy ustanowić Indie jako Suwerenną Demokratyczną Republikę, zapewniając wszystkim obywatelom:
SPRAWIEDLIWOŚĆ – w wymiarze społecznym, gospodarczym i politycznym,
WOLNOŚĆ – myśli, wyrażania, przekonań i wiary,
RÓWNOŚĆ – w statusie, prawach i szansach,
BRATERSTWO, zapewniające godność jednostki i jedność Narodu. (…)
